EU-taxonomie: Een complex classificatiesysteem met uitgebreide rapportagevereisten

Gepubliceerd 20 dec 2023  | 8 min. leestijd
  • Image of Lucanet AG

    Lucanet AG

Wat houdt de EU-taxonomie precies in, welke doelen moet het bereiken en welke tastbare effecten hebben de uitgebreide eisen met betrekking tot het rapporteren van zinvolle, hoogwaardige duurzaamheidsinformatie op je bedrijf?  Hoe moet je de uitdagingen aangrijpen die deze rapportageverplichtingen met zich meebrengen? En moet je hier haast mee maken? In ons blogartikel zetten we alle belangrijke feiten met betrekking tot de EU-taxonomie voor je op een rij.

 

De EU-taxonomie in één oogopslag

Wat is de EU-taxonomie?

De EU-taxonomie is een set regels voor het definiëren en identificeren van duurzame bedrijfsvoering. Het is bedoeld om kapitaalstromen in de richting van duurzame activiteiten te laten stromen en bedrijven bewuster te maken van ecologische praktijken.

 

Wat is de regelgeving betreffende EU-taxonomie?

Samen met de Sustainable Finance Disclosures Regulation (SFDR) en de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) vormt de EU-taxonomieverordening (2020/852), de regelgeving betreffende EU-taxonomie, een van de drie pijlers van de EU-strategie voor duurzame financiering. Deze drie de maatregelen zijn bedoeld om financiële stromen om te leiden naar ecologisch duurzame investeringen op de Europese kapitaalmarkten; dat wil zeggen naar bedrijven die zich bezighouden met groene economische activiteiten. De EU-taxonomieverordening is bedoeld om ervoor te zorgen dat bedrijven inzicht hebben in hoe ecologisch duurzaam hun eigen bedrijfsvoering is en hier informatie over verstrekken. Ook kunnen bedrijfsactiviteiten op deze wijze geclassificeerd worden als ‘ecologisch duurzaam’ of ‘groen’. Groene activiteiten worden geclassificeerd op basis van NACE-codes; NACE (Nomenclature statistique des activités économiques dans la Communauté européenne) is het bestaande systeem voor de strategische classificatie van economische sectoren in de EU.

 

De ecologische doelstellingen van de EU-taxonomie

De EU-taxonomie bepaalt welke economische activiteiten en investeringen voldoen aan de noodzakelijke criteria om als “groen” te worden aangeduid en welke mogelijk een bijzondere bijdrage kunnen leveren aan de ecologische doelstellingen van de EU. Tegelijkertijd mogen deze activiteiten het bereiken van andere ecologische of sociale doelen niet belemmeren. Een activiteit die bijvoorbeeld bijdraagt aan het behoud van het klimaat, maar een negatieve invloed heeft op de biodiversiteit, kan niet worden geclassificeerd als ecologisch duurzaam. Dit betekent dat bedrijven hun toewijding aan duurzaamheid opvallender en transparanter moeten maken. Met de taxonomie hoopt de EU greenwashing te voorkomen en daadwerkelijk ecologische organisaties een betere kans te geven om op te vallen op de financiële markt.

Sociale taxonomie

De taxonomie van de EU bevat al minimumnormen met betrekking tot mensenrechten en arbeidsrecht. Als een bedrijf een investering doet die in strijd is met een van deze normen, kan het niet worden geclassificeerd als ecologisch duurzaam in de zin van de taxonomie - ongeacht hoe ecologisch de onderneming in kwestie daadwerkelijk is. Deze normen waren slechts de eerste stap.

In navolging van de ecologische taxonomie moet er een set regels voor de classificatie van sociaal duurzame economische activiteiten worden ontwikkeld met drie overkoepelende sociale doelstellingen voor consumenten, werknemers, gemeenschappen en de samenleving in het algemeen.

  • Fatsoenlijk werk
  • Toereikende leefnormen en bescherming van eindgebruikers
  • Duurzame gemeenschappen en samenlevingen

 

De Duitse zorgplichtwet op toeleveringsketens (LkSG) is sinds begin 2023 van kracht. Op Europees niveau volgt nu de Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD) en de vereisten daarvan gaan veel verder dan de LkSG. De Duitse wetgeving vereist alleen dat bedrijven hun toeleveringsketens stroomopwaarts onderzoeken; dit betekent dat de verplichtingen betreffende due diligence alleen van toepassing zijn op hun eigen bedrijfsactiviteiten en die van hun leveranciers. De CSDDD breidt deze eisen uit naar entiteiten stroomafwaarts, zoals entiteiten die betrokken zijn bij vervoer, verkoop of afvoer. De due diligence van bedrijven die onder de CSDDD vallen, hebben dus betrekking op:

  • hun eigen activiteiten;
  • activiteiten van hun dochterondernemingen;
  • activiteiten van bedrijven waarmee zij zakelijke relaties onderhouden in hun waardeketen.

 

Met andere woorden, bedrijven zullen alle onderdelen van hun waardeketen moeten onderzoeken. Hieronder vallen niet alleen leveranciers en klanten, maar ook bedrijfspartners in de toeleveringsketen die geen direct contractueel verband hebben met het bedrijf in kwestie. In tegenstelling tot de LkSG kunnen schendingen van de verplichtingen betreffende due diligence van de CSDDD civielrechtelijke gevolgen hebben.

 

Geschiktheid voor taxonomie en taxonomie-afstemming

Voor wie gelden de rapportagevereisten?

De EU-taxonomie is sinds 1 januari 2022 al van toepassing op alle portfoliobeheerders, banken, verzekeringsmaatschappijen en organisaties van openbaar belang (OOB's) met meer dan 500 werknemers.
De vereisten van de EU-taxonomieverordening zijn van invloed op kapitaalmarktgerichte bedrijven die, volgens de NFI-richtlijn (Richtlijn Niet-financiële Rapportage), verplicht zijn om niet-financiële rapportages in te dienen, evenals deelnemers op de financiële markt die financiële producten bestellen.

De NFI-richtlijn (Richtlijn 2014/95/EU) is geïmplementeerd in de Duitse wetgeving door middel van de CSR-richtlijn implementatiewet (CSR-RUG) en bijbehorende regels met betrekking tot niet-financiële rapportage zijn toegevoegd aan het HGB (Duits Wetboek van Koophandel).

Terwijl de NFI-richtlijn alleen van invloed was op grote kapitaalmarktgerichte bedrijven met meer dan 500 werknemers, heeft de CSRD de omvang van de desbetreffende vereisten aanzienlijk vergroot, waardoor deze nu van toepassing is op alle grote beursgenoteerde bedrijven (ongeacht of ze kapitaalmarktgericht zijn) en kapitaalmarktgerichte kleine en middelgrote ondernemingen.

Rapportageverplichtingen voor bedrijven buiten de EU

Dit alles betekent echter niet dat de rapportageverplichtingen van de EU alleen gelden voor bedrijven die in de EU gevestigd zijn. Voor bedrijven uit landen buiten de EU worden twee criteria toegepast om te bepalen of de rapportageverplichtingen van de CSRD van toepassing zijn.

Een bedrijf dat gevestigd is in een land buiten de EU moet in elk van de twee voorgaande boekjaren minimaal €150 miljoen netto-omzet hebben gegenereerd op geconsolideerd niveau in de Europese Unie en minimaal één grote of beursgenoteerde dochteronderneming of vestiging in de EU hebben die het afgelopen boekjaar minimaal €40 miljoen netto-omzet heeft gegenereerd in de EU.

Als beide criteria van toepassing zijn, moet het bedrijf in kwestie een rapport uitbrengen in overeenstemming met de CSRD-richtlijn en is de dochteronderneming of bedrijfstak in de EU verantwoordelijk voor de publicatie van het duurzaamheidsrapport van het moederbedrijf. De richtlijn heeft dan ook betrekking op alle relevante bedrijfsactiviteiten die binnen de Europese Unie plaatsvinden.

 

Implementatie van de EU-taxonomie

Tijdlijn van de EU-taxonomieverordening?

De uitdagingen van de EU-taxonomie

Een praktische oplossing vinden voor een nieuw concept: De EU taxonomie is voor veel bedrijven een nieuw concept. Ze moeten de nieuwe vereisten ontdekken en onderzoeken, vooral die met betrekking tot de technische beoordelingscriteria. Om voor de eerste keer te voldoen aan deze verplichtingen is een omvangrijke uitdaging, omdat bijpassende beste praktijken en werkbare processen hiervoor ontbreken.

Geïntegreerde rapportage: In het kader van het concept van geïntegreerde rapportage (lees: de combinatie van financiële en niet-financiële KPI's) vormt het documenteren van de relevante criteria een bijzonder obstakel, met de aanzienlijke bijdragen aan klimaatgerelateerde ecologische doelstellingen, DNSH en naleving van sociale minimumnormen, die gedeeltelijk kwantitatief van aard zijn. Hoe kunnen de vereiste gegevens worden verzameld en moet de bestaande IT-infrastructuur worden aangepast?

Coördinatie en samenwerking: Wie is binnen je bedrijf verantwoordelijk voor het naleven van de EU-taxonomie en het verzamelen van de bijbehorende informatie? Het onderzoeken van alle criteria en het leggen van de nodige verbanden tussen verschillende bedrijfsonderdelen voor taxonomierapportagedoeleinden brengt veel administratieve inspanning met zich mee, vooral bij grotere bedrijven die zich met tal van activiteiten bezighouden. Om de relevante KPI's goed voor te bereiden, moeten controlespecialisten, duurzaamheidsafdelingen en -vertegenwoordigers en overige specialistische afdelingen en hun experts op gecoördineerde wijze samenwerken.

 

Checklist: Welke specifieke stappen kun je ondernemen?

  • Zorg dat je in een vroeg stadium bekend wordt met het taxonomieconcept.
  • Zoek uit wie er binnen je bedrijf verantwoordelijk is voor de naleving van de EU-taxonomie en het volgen van gerelateerde wetgevingsontwikkelingen en zorg ervoor dat de verschillende specialistische afdelingen en experts op de juiste wijze met elkaar verbonden zijn.
  • Geschiktheid voor taxonomie beoordelen:
    • Identificeer economische activiteiten die in geschikt zijn voor de taxonomie (met behulp van de NACE-codes voor oriëntatie), ongeacht of ze zijn afgestemd op de taxonomie.
    • Beoordeel of de activiteiten die geschikt zijn voor de taxonomie voldoen aan de relevante criteria voor een aanzienlijke bijdrage aan minimaal één milieudoelstelling (of de activiteiten dus wel of niet op de taxonomie zijn afgestemd).
    • Controleer of deze activiteiten voldoen aan de DNSH-regel (‘do no significant harm’), wat betekent dat ze het behalen van de andere milieudoelen niet aanzienlijk belemmeren.
    • Controleer als onderdeel van een due diligence-beoordeling of de activiteiten van uw bedrijf voldoen aan de minimale sociale normen die in de EU-taxonomie zijn gedefinieerd, inclusief met betrekking tot fundamentele mensenrechten en arbeidsnormen (de leidende beginselen van de OESO).

 

Een bepaalde economische activiteit kan alleen worden geclassificeerd als afgestemd op de taxonomie nadat elk van de bovenstaande stappen is doorlopen.

  • Bereken hoeveel de op de taxonomie afgestemde activiteiten van je bedrijf bijdragen aan de omzet, kapitaaluitgaven en bedrijfsuitgaven en maak de bijbehorende rapporten.
  • Controleer in een vroeg stadium of de vereiste gegevens kunnen worden verzameld en gerapporteerd in overeenstemming met de taxonomie, met behulp van je huidige systemen.

     

Wat moet er gerapporteerd worden? Een overzicht van de KPI's van de EU-taxonomie

De EU-taxonomie maakt onderscheid tussen financiële bedrijven (fondsbeheerders, kredietinstellingen, effectenfirma en verzekeringsmaatschappijen) en niet-financiële bedrijven (bedrijven in de reële economie).

Vanaf 2024 moeten kredietinstellingen het percentage van hun financieringsactiviteiten dat betrekking heeft op taxonomie afgestemde activiteiten in verhouding tot hun totale activa bekendmaken. Vanaf 2026 moeten aanvullende KPI's openbaar worden gemaakt. Volgens de EU-taxonomieverordening zijn bedrijven in de reële economie al verplicht om KPI's te rapporteren over hun omzet, kapitaaluitgaven en bedrijfsuitgaven.

Omzet-KPI

Zoals gespecificeerd in artikel 8, paragraaf 2a van de EU-taxonomieverordening (2020/582) moet het percentage van de omzet worden berekend als het percentage van de netto-omzet van een bedrijf dat verband houdt met economische activiteiten die in verhouding tot de netto-omzet van de onderneming als economisch duurzaam worden aangemerkt volgens artikel 2, punt 5, van Richtlijn 2013/34/EU. Omzet omvat opbrengsten zoals gedefinieerd door International Accounting Standard (IAS) 1, paragraaf 82(a) in de versie bijbehorend bij EG-verordening nr. 1126/2008.

Kapitaaluitgaven-KPI

Deze KPI geeft de kapitaaluitgaven van een bedrijf aan op de taxonomie afgestemde economische activiteiten in verhouding tot de totale kapitaaluitgaven (art. 8, paragraaf 2b van de EU-taxonomieverordening).

 

Kapitaaluitgaven-KPI berekenen

Teller

Verhouding van de kapitaaluitgaven in de teller:

  • voor activa of processen die zijn afgeleid van economische activiteiten die zijn afgestemd op de taxonomie;
  • Voor de geplande uitbreiding van op de taxonomie afgestemde economische activiteiten of de transformatie van voor taxonomie geschikte activiteiten naar de op de taxonomie afgestemde activiteiten (kapitaaluitgavenplan)
  • voor de acquisitie van diensten die zijn afgeleid van economische activiteiten die zijn afgestemd op de taxonomie en individuele maatregelen waarmee binnen de komende 18 maanden een koolstofarme of een lagere uitstoot van broeikasgassen kan worden gerealiseerd.

 

Noemer

Alle kapitaaluitgaven voor de acquisitie van materiële en immateriële activa

Bron: Wirtschaftsprüferkammer KdöR (Duitse kamer van accountants en bedrijfsrevisoren)

 

Bedrijfsuitgaven-KPI

Deze KPI heeft betrekking op de bedrijfsuitgaven van een bedrijf in verband met op de taxonomie afgestemde activa of processen in verhouding tot de totale bedrijfsuitgaven (zie artikel 8, paragraaf 2b van de EU-taxonomieverordening).

 

Bedrijfsuitgaven-KPI berekenen

Teller

Verhouding van de bedrijfsuitgaven in de teller:

  • voor activa of processen die zijn afgeleid van economische activiteiten die zijn afgestemd op de taxonomie, waaronder opleidingskosten en niet-geactiveerde uitgaven voor onderzoek en ontwikkeling;
  • die kunnen worden toegeschreven aan een kapitaauitgavenplan;
  • Voor de acquisitie van diensten die zijn afgeleid van economische activiteiten die zijn afgestemd op de taxonomie en individuele maatregelen waarmee binnen de komende 18 maanden een koolstofarme of een lagere uitstoot van broeikasgassen kan worden gerealiseerd (dit omvat ook kosten van renovaties van gebouwen)

 

Noemer

Alle directe bedrijfsuitgaven voor:

  • onderzoek en ontwikkeling;
  • renovaties van gebouwen;
  • korte huurperiodes;
  • onderhoud en reparaties;
  • lopend onderhoud van materiële activa door het bedrijf in kwestie of derden.

 

Bron: Wirtschaftsprüferkammer KdöR (Duitse kamer van accountants en bedrijfsrevisoren)

 

Welke voordelen behaalt jouw bedrijf uit de EU-taxonomie?

De EU-taxonomie is niet alleen iets waar je aanzienlijke middelen aan moet toewijden, maar biedt ook een aantal positieve aspecten. Wereldwijd ontwikkelen veel landen hun eigen nationale taxonomieën naast die van de EU. Bedrijven die zich al in een vroeg stadium richten op duurzaamheid genieten op veel markten concurrentievoordelen. Bedrijven die zich beter willen profileren door hun duurzame activiteiten te benadrukken, behalen ook voordeel uit betere transparantie in de rapportage. Tegelijkertijd zal het verstrekken van betere informatie aan investeerders die geïnteresseerd zijn in duurzaamheid het voor de bijbehorende bedrijven gemakkelijker maken om nieuw kapitaal te verwerven.

 

De leidende positie die de EU-taxonomie inneemt over de hele wereld

De EU-taxonomie is de eerste wettelijk bindende (en dus meest vooruitstrevende) norm voor ecologisch vriendelijke investeringen. De regels van de EU voor het classificeren van economische activiteiten bieden veel landen over de hele wereld houvast bij het ontwikkelen van hun eigen nationale taxonomieën. Hoewel landen buiten de EU niet hoeven te voldoen aan de specificaties van de EU, moeten moedermaatschappijen die in de Europese Unie zijn gevestigd voldoen aan de eisen van de EU-taxonomie namens hun hele groep, dus ook voor dochterondernemingen die buiten de EU zijn gevestigd. De publicatieverplichtingen binnen de EU hebben dan ook invloed op de activiteiten van internationale deelnemers op de markt en op de duurzame activiteiten van bedrijven in landen buiten de EU.

Naast de EU en China hebben ongeveer 20 landen en regio's de laatste jaren stappen ondernomen om groene, sociale of overgangstaxonomieën te implementeren of zijn momenteel bezig met het uitvoeren hiervan.

 

De rapportagevereisten van de EU-taxonomie aanpakken

Het identificeren van economische activiteiten die geschikt zijn voor de taxonomie, het bepalen in welke mate ze voldoen aan de technische beoordelingscriteria, het meten van hun financiële bijdragen en het berekenen van de bijbehorende KPI's zijn complexe ondernemingen die niet lichtvaardig moeten worden opgevat. Dit geldt ook voor de vereisten met betrekking tot de lay-out en de vorm van de rapporten. De enorme hoeveelheden gegevens, het centrale beheer ervan en vooral de hoge kwaliteitsnormen voor gegevens vormen serieuze uitdagingen. De beste manier om deze aan te pakken is met een intelligente ESG-reporting-tool. Je  kunt met één klik op de muis je geconsolideerde jaarverslagen (en duurzaamheidsverslagen) op een snelle, betrouwbare en geautomatiseerde manier genereren; van het in kaart brengen van de EU-taxonomie tot het berekenen van KPI's en de uiteindelijke rapportage, en deze vervolgens met één klik op je muis indienen in het wettelijk vereiste iXBRL-formaat. Klinkt dit te goed om waar te zijn? Lucanet maakt het mogelijk! Heb je meer vragen over dit onderwerp? Neem contact met ons op we helpen je graag verder.

Contact opnemen met Lucanet

  • Image of Lucanet AG

    Lucanet AG

    Lucanet is een globale softwareprovider voor financiële consolidatie, planning en rapportage. Ons gebruiksvriendelijke CFO Solution Platform is ontworpen om precies te voldoen aan de behoeften van financiële teams door nauwkeurige en consistente informatie op een efficiënte manier aan te bieden. Al meer dan 20 jaar vertrouwen 6.000+ klanten in 50 landen op Lucanet.