Alles wat je moet weten: je ultieme gids voor ESG-rapportage

Basisprincipes van ESG-rapportage: de drie factoren en hun betekenis

ESG staat voor Environment, Social en Governance. Het wordt vaak gebruikt als synoniem voor duurzaamheidsrapportage en verwijst naar een set factoren die corporate responsibility definiëren. Laten we even kijken naar de betekenis van elk van deze factoren in de context van rapportage.

 

 

Environment (Milieu)

De component “Environment” betreft de impact die een bedrijf heeft op de natuur en het milieu. Het gaat onder meer om de inspanningen die een organisatie doet om de impact op het milieu te verminderen, biodiversiteit te beschermen, duurzame praktijken voor resourcebeheer te stimuleren en de ecologische voetafdruk te verkleinen. Enkele belangrijke statistieken die onder deze categorie vallen zijn:

• Uitstoot van broeikasgassen
• Energieverbruik
• Waterverbruik
• Afvalbeheer en recycling
• Compliance met milieuregelgeving
• Gebruik van hernieuwbare energiebronnen
• Strategieën voor het aanpakken van klimaatverandering
• Vastleggen van doelen voor het verminderen van emissies
• Initiatieven voor de overgang naar een koolstofarme economie

 

Social (Sociaal)

De component “Social” van ESG betreft de manier waarop een bedrijf omgaat met mensen. Het gaat daarbij bijvoorbeeld om de impact die een bedrijf heeft en de manier waarop een bedrijf omgaat met stakeholders, inclusief werknemers, gemeenschappen, klanten en leveranciers. De focus ligt op sociaal welzijn, mensenrechten, arbeidspraktijken, diversiteit en inclusie, productveiligheid en de betrokkenheid van een organisatie bij de gemeenschap. Enkele belangrijke statistieken die mogelijk onder de categorie “Social” van ESG vallen zijn:

• Diversiteit van het personeelsbestand
• Compliance met arbeidsnormen
• Prestaties op het gebied van veiligheid en gezondheid op de werkplek
• Toepassing van de gedragscode voor leveranciers
• Investering in de gemeenschap en liefdadigheidsactiviteiten
• Beleid en praktijken op het gebied van mensenrechten

 

Governance (Bestuur)

Governance is een van de belangrijke componenten van het framework voor environmental, social en governance (ESG). Hierbij gaat het om hoe een bedrijf wordt geleid en bestuurd en hoe het zijn activiteiten beheert. Bij goed bestuur ligt het accent op het stimuleren van ethisch gedrag, transparantie, verantwoording en efficiënte besluitvormingsprocessen in een organisatie. Het doel is garanderen dat de belangen van aandeelhouders, werknemers, gemeenschappen en andere stakeholders voldoende worden vertegenwoordigd en beschermd. Enkele belangrijke statistieken die mogelijk onder de categorie ‘Governance’ van ESG vallen zijn:

• Samenstelling van de raad van bestuur en toezicht
• Vergoeding voor executives
• Ethiek en anti-corruptiebeleid
• Engagement en rechten van stakeholders
• Risicobeheer
• Bedrijfsethiek
• Transparantie en rapportage
• Toezicht op de raad van bestuur
• Compliance en inachtneming van regelgeving

 

Het bewaken en beoordelen van deze statistieken in verband met bestuur kan bijdragen tot inzicht in de sterke punten en efficiëntie van de beleidspraktijken van een bedrijf. Dit is cruciaal voor aandeelhouders en stakeholders om geïnformeerde beslissingen te nemen en duurzame zakelijke praktijken te stimuleren.

Ontdek de doelstellingen van ESG-rapportage

Het doel van ESG-rapportage is het geven van informatie over hoe goed een organisatie omgaat met zijn impact op het milieu, zijn sociale verantwoordelijkheden en zijn bestuur.

Door te rapporteren over duurzaamheid willen bedrijven hun engagement voor verantwoorde ontwikkeling, diversiteit en inclusie, verantwoord supply chain management en goede beleidspraktijken in het algemeen in de verf zetten. Bedrijven met een goede ESG-rating zijn vaak aantrekkelijker voor consumenten, investeerders en werknemers. Bedrijven die daarentegen de ESG-regels niet respecteren, lopen risico op reputatieschade en zelfs wettelijke sancties.

Het doel van ESG-rapportage is het creëren van een framework waarin bedrijven hun engagement voor waarde creatie op lange termijn kunnen laten zien, vertrouwen kunnen bevorderen en hun zakelijke strategieën kunnen afstemmen op doelstellingen voor duurzame ontwikkeling.

Maak kennis met gebruikelijke frameworks voor ESG-rapportage

Het kan een hele uitdaging zijn om de weg te vinden in het landschap van ESG-rapportage. Gelukkig zijn er verschillende frameworks beschikbaar die zorgen voor een zekere mate van standaardisering van dit brede en complexe thema.

Het bestaan van deze frameworks vormt anderzijds zelf ook een uitdaging: het grote aantal verschillende richtlijnen maakt het soms moeilijk om te begrijpen welke precies van toepassing zijn. Laten we dit even van naderbij bekijken en ontdekken wat al deze frameworks precies betekenen.

Wie is verplicht om te rapporteren over ESG?

Met de implementatie van de CSRD zal de omvang van rapportage aanzienlijk worden vergroot in vergelijking met de NFRD. Terwijl slechts 11.000 bedrijven verplicht waren om te rapporteren onder de NFRD, betekent de introductie van nieuwe rapportagevereisten dat ongeveer 50.000 bedrijven hieraan onderworpen zullen zijn.

 

CSRD Timeline

• Januari 2024: Alle bedrijven onder de NFRD moeten toelichten, daarnaast: Op de kapitaalmarkt gerichte bedrijven met meer dan 500 werknemers, Financiële instellingen en verzekeringsmaatschappijen
• Januari 2025: Alle grote bedrijven moeten toelichten; daarnaast ook elk bedrijf dat voldoet aan 2/3 van de volgende criteria: Meer dan 250 werknemers, Netto omzet van meer dan €50 miljoen, Meer dan €25 miljoen in totale activa.
• Januari 2026: Alle op de kapitaalmarkt gerichte midden- en kleinbedrijven moeten toelichten, daarnaast ook bedrijven die voldoen aan 2/3 van de volgende criteria: >10 werknemers, Balanstotaal > €450.000, Omzetopbrengsten > €900.000
   

Deze richtlijn breidt het toepassingsgebied uit: naast EU-bedrijven zal dit ook organisaties buiten de EU met belangrijke activiteiten in de EU, inclusief dochterondernemingen in de EU, omvatten.

ESG-rapportage wereldwijd: een globaal perspectief

Hoewel er nog geen consistente, alomvattende wetgeving bestaat voor duurzaamheidsrapportage, geeft de EU de norm aan met huidige en toekomstige wetgeving. Ook andere markten overal ter wereld beginnen inmiddels het voorbeeld van de EU te volgen en zijn bezig met het ontwikkelen van eigen duurzaamheidsframeworks.

 

Europese Unie

De EU loopt al geruime tijd voorop wat betreft duurzaamheidsrapportage. De eerste stap was de NFRD, die voor het eerst van kracht werd in 2016. Vervolgens werd de EU-taxonomie vastgelegd in 2020 en begon de CSRD in 2023.

De doelstelling van al deze frameworks is om de doelen die werden vastgelegd in de European Green Deal te halen, met als uiteindelijke doelstelling om de EU tegen 2050 klimaatneutraal te maken.

 

Verenigd Koninkrijk

Ondanks politieke beslissingen zoals Brexit wordt verwacht dat Groot-Brittannië zijn ESG-regelgeving zal baseren op bestaande EU-frameworks. Het land bevindt zich momenteel in de iteratieve fasen van het creëren van gespecialiseerde wetgeving en er wordt verwacht dat de UK SDS in juli 2024 zal worden geïntroduceerd. Deze regelgeving zal nauw aansluiten bij de EU-regels, met uitzondering van kwesties die specifiek voor het VK gelden.

 

Verenigde Staten

De Verenigde Staten bevinden zich nog in het beginstadium van het ontwikkelen van formele ESG-wetgeving. Tot nu toe hebben bedrijven er grotendeels de keuze of ze willen rapporteren over ESG of niet. Dit is iets dat in de aankondiging in 2022 door de US SEC (Securities and Exchange Commission) in vraag wordt gesteld, met een plan met als titel "The Enhancement and Standardization of Climate-Related Disclosures for Investors." De kern van dit plan is het standaardiseren van ESG-rapportage om deze meer af te stemmen op de EU-regelgeving. Het gaat hierbij nog slechts om een voorlopig plan en de bestaande ESG-regelgeving in de VS situeert zich nog grotendeels op het niveau van de afzonderlijke deelstaten.

 

Singapore

In Singapore zijn beursgenoteerde bedrijven onderworpen aan een “comply or explain”-beleid. Dit betekent dat ze hun ecologische en sociale impact moeten toelichten of een gedetailleerde verklaring moeten geven voor hun beslissing om niet toe te lichten. Dit beleid zal evolueren naar verplichte toelichting voor bepaalde sectoren, waarbij prioriteiten zullen worden vastgelegd in functie van de inschatting welke sectoren de grootste risico’s voor het klimaat veroorzaken. De eerste sectoren die verplicht zullen moeten toelichten zijn de financiële sector, de landbouw-, levensmiddelen- en bosbouwproductensector en de energiesector.

Naast de ecologische en sociale impact moeten beursgenoteerde bedrijven in Singapore ook hun diversiteitsbeleid voor de raad van bestuur toelichten. Dit omvat informatie over de vaardigheden, ervaring en andere relevante factoren die bijdragen tot de diversiteit van hun raad van bestuur.

 

Zwitserland

Zwitserse bedrijven zijn onderworpen aan regels voor ESG-rapportage indien ze voldoen aan bepaalde criteria. Deze criteria zijn onder meer het gedurende twee opeenvolgende jaren tewerkstellen van minimaal 500 voltijdse medewerkers, een balans van minimum CHF 20 miljoen of een omzet van minimum CHF 40 miljoen.

Vanaf boekjaar 2023 moeten deze bedrijven informatie toelichten over verschillende thema’s, zoals ecologische impact, klimaatgerelateerde activiteiten, sociaal beleid, tewerkstellingspraktijken, respect voor mensenrechten en anti-corruptiemaatregelen.  De doelstelling van het rapportageframework is zorgen voor meer transparantie en verantwoording wat betreft deze belangrijke thema’s.

Hoe je risico’s vermijdt met robuuste ESG-rapportage

ESG-risico’s verwijzen naar ecologische, sociale en bestuursrisico’s waarmee bedrijven, sectoren en beleggingsportefeuilles te maken krijgen. Hieronder geven we voorbeelden van risico’s en hoe deze met verschillende aspecten van ESG in verband kunnen worden gebracht.

 

Milieurisico’s:

• klimaatverandering
• vervuiling
• schaarsheid van hulpbronnen 
• natuurrampen 

 

Sociale risico’s:

• mensenrechten
• arbeidspraktijken
• relatie met gemeenschappen
• productveiligheid
• klanttevredenheid

 

Bestuursrisico’s:

• kwaliteit van management
• structuur van de raad van bestuur
• vergoeding voor executives
• rechten van aandeelhouders
• ethische zakelijke praktijken

 

De risico’s die deze factoren veroorzaken voor organisaties zijn drievoudig, namelijk:

• Verlies van investeerders
• Verlies van ESG-bewuste consumenten
• Wettelijke sancties, bijvoorbeeld boetes

Een waar gebeurd voorbeeld van een ESG-risico

Een waar gebeurd voorbeeld van een ESG-risico dat reputatieschade en wettelijke sancties veroorzaakte voor een bedrijf is de Deepwater Horizon-olieramp van 2010. Na een explosie en de resulterende olielekkage uit een van hun offshore boorplatforms, werd BP aansprakelijk gesteld voor het verlies van mensenlevens en de schade aan het milieu. Uiteindelijk pleitte BP schuldig voor 14 criminele aanklachten en werd het veroordeeld tot het betalen van de hoogste schadevergoeding voor schade aan het milieu in de geschiedenis van de VS, namelijk de reusachtige som van 20,8 biljoen dollar.

Ook al zijn dan niet alle ESG-risico’s van deze omvang, toch is dit voorbeeld een ontnuchterende herinnering aan de noodzaak van risicobeheer in alle bedrijven. De identificatie van ESG-risico’s begint met rapportage; als je een volledig overzicht hebt van alle mogelijke risico’s, kun je opnieuw beoordelen hoe met deze factoren het best wordt omgegaan.

Hoe begin je aan ESG-rapportage?

Wanneer je pas begint met ESG-rapportage, is een goede eerste stap het vastleggen van rollen. ESG-rapportage is nauw verbonden met financiële rapportage, dus kun je beslissen om verantwoordelijkheid te delegeren aan de afdeling van de CFO; je kunt ook beslissen om een Hoofd ESG of een Chief Sustainability Officer te benoemen. Wie je ook benoemt, het is belangrijk dat er binnen jouw organisatie een ESG-specialist is die de verantwoordelijkheid opneemt.

Eveneens cruciaal zijn duidelijke, nauwkeurige gegevens. Bij alle ESG-richtlijnen ligt de focus op transparantie, en die begint bij het verzamelen van nauwkeurige gegevens. Een efficiënte strategie voor het garanderen van nauwkeurigheid is het gebruik van een geautomatiseerde software-oplossing. Zo elimineer je het risico op menselijke fouten dat bij handmatige processen steeds aanwezig is.

Het gebruik van ESG-rapportagesoftware is cruciaal om verschillende redenen. Ten eerste maakt deze het mogelijk om de ESG-prestaties van een organisatie nauwkeurig te meten en te traceren. Daardoor kunnen sterke en zwakke punten op het gebied van duurzaamheidsprestaties worden geïdentificeerd. Ten tweede zorgt de software voor een gecentraliseerd platform voor het verzamelen en analyseren van gegevens en voor de rapportage. Zo wordt het proces van compliance met ESG-regels en -standaards vereenvoudigd. Bovendien kunnen organisaties dankzij ESG-software de transparantie en de controleerbaarheid verbeteren door volledige, nauwkeurige en tijdige ESG-rapportages voor te leggen aan stakeholders.

Uiteindelijk zorgt het gebruik van ESG-rapportagesoftware voor een betere besluitvorming, waardoor organisaties kunnen zorgen voor een positieve ontwikkeling op het gebied van milieu- en sociaal beleid en bestuur.

Er zijn heel wat providers op de markt die allemaal beweren een complete oplossing aan te bieden, maar bij de keuze voor een specifieke oplossing is het cruciaal om de nodige aandacht te besteden aan de functies die jij écht nodig hebt. Het is een goed idee om bij het zoeken naar een oplossing voor jouw organisatie een team samen te stellen van personen die de software ook echt zullen gebruiken. Vervolgens kan het nuttig zijn om een lijst te maken met vereiste functies, onderverdeeld in de categorieën “absoluut noodzakelijk” en “nuttig als optie”. Dit zal je helpen om de selectie te beperken, tot je uiteindelijk een oplossing vindt die aan al je behoeften voldoet.

Enkele belangrijke functies die je software moet bevatten:

• KPI-analyse van gegevens
• Automatische gegevensverzameling
• Definitie reikwijdte rapportage overeenkomstig de gekozen ESG-rapportagestandaard
• Berekenen van de uitstoot van broeikasgassen (bijv. CO2)
• Creatie van ESG-rapporten
• Automatische gegevensvalidering
• Audit trail-functionaliteit
• XBRL-tagging

Een oplossing vinden die aan al je vereisten voldoet, kan een hele uitdaging zijn. Er is geen oplossing die voor iedereen perfect is. Daarom is het belangrijk om genoeg tijd te nemen en steeds jouw specifieke vereisten in gedachten te houden.

 

Weet je nog steeds niet zeker waar je moet beginnen?

Bekijk onze handleiding voor kopers

Downloaden handleiding

ESG-rapportage: de kracht van één ‘source of truth’

Weet je nog steeds niet zeker waar je moet beginnen met zoeken naar een complete ESG-oplossing? Je hoeft niet verder te zoeken!

 

Verzamelen, verbinden, naleven

Wij kunnen worden verbonden met meer dan 300 interfaces, waardoor gegevens automatisch met slechts een druk op de knop kunnen worden verzameld. Met de ESG-rapportagesoftware van Lucanet heb je alles wat je nodig hebt voor geïntegreerde financiële en ESG-rapportage op één centrale locatie: de Single Point of Truth.

Wees toekomstige wettelijke vereisten steeds een stapje voor en neem de controle over je ESG-gegevens weer in handen. Met Lucanet zorg je voor volledige transparantie van en controle over je ESG-gegevens, van EU-taxonomiemapping tot het berekenen van kerncijfers en rapportage. Stel je jaarlijkse concernrapportages moeiteloos op, inclusief duurzaamheidsrapportage, en converteer ESG-rapportage naar het iXBRL-formaat met slechts één klik.

 

Lucanet in een oogopslag:

• Versnel je rapportage.
• Verbeter de kwaliteit van je gegevens.
• Identificeer risico’s in een vroeg stadium.
• Stel auditklare ESG-rapporten op en voldoe aan je rapportageverplichtingen.

Gerelateerde inhoud

• EU-taxonomie: Een complex classificatiesysteem met uitgebreide rapportagevereisten
• Wat je over de nieuwe CSRD-richtlijn moet weten
• Checklist ESG-rapportage – het is nu tijd om te handelen
• ESG-rapportage: de weg naar internationale rapportagerichtlijn